مدیرکل هنرهای نمایشی درباره تئاتر فجر مطرح کرد
از بها دادن به توان‌خواهان تا مذاکره با سیمافیلم برای جذب استعدادها
کاظم نظری، مدیرکل هنرهای نمایشی در سخنانی درباره چهل‌ودومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر از استعدادهایی گفت که تاکنون دیده نشده بودند و به واسطه جشنواره منطقه‌ای این اتفاق افتاد. او گفت در حال شبکه‌سازی در این عرصه‌اند تا غیر از عرصه صحنه، این استعدادها به سریال‌ها و آثار سینمایی راه پیدا کنند.
به گزارش ایران‌تئاتر به نقل از تسنیم، کاظم نظری، مدیرکل هنرهای نمایشی درباره چهل‌ودومین جشنواره تئاتر فجر توضیحاتی ارائه داد.
او با اشاره به روند برگزاری چهل‌ودومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر گفت: «اولین اتفاقی که در جشنواره تئاتر امسال افتاد، اضافه شدن بخش خیابانی به این رویداد هنری بود که این خودش پس از 42 سال اتفاقی بزرگ بود.»
به گفته این مدیر هنری در زمینه تئاتر خیابانی پیش از این دوره جشنواره به این صورت که یک فرآیندی را برای رسیدن به دوره برگزاری نهایی و معرفی برگزیده‌ها، طی کند، نبود. یعنی هویتش در حد چند کار میانِ جشنواره‌ای بود. اما اینکه از جشنواره استانی کار شروع شود و بعد منتخبین آن در جشنواره منطقه‌ای حضور پیدا کنند و سپس برای رقابت نهایی به جشنواره کشوری ورود پیدا کنند، وجود نداشت. از سوی دیگر کانون تئاتر خیابانی به دلیل مشکلات عدیده‌ای که در دوره قبل بود، چند وقت تعطیل بود و با قرار دادن رئیس کانون تئاتر خیابانی، اساساً یک شبکه اجرایی و نمایشی محیطی و خیابان با موضوعات مختلف ایجاد شد.
نظری با اشاره به اهمیت شکل‌گیری این فرآیند برای شناسایی استعدادها در سراسر کشور افزود: «گروه‌های فعال در شهرستان‌ها عضو شدند و برای خودشان تشکلی به نام کانون‌های تئاتر خیابانی در استان‌ها زیر نظر انجمن نمایش ایجاد کردند. هرچه جلوتر رفتیم بر تعداد این‌ها افزوده شد و حالا دیگر تعدادشان کمتر از تعداد گروه‌های تئاتر صحنه‌ای نیست؛ به همین دلیل باید مستقل می‌شدند و هویت پیدا می‌کردند و این رویکرد سبب شد با فرمایش رهبر انقلاب یک نشاط اجتماعی را شاهد باشیم. بهترین شرایط همین الان است که تئاتر خیابانی را در سطح استانی و منطقه‌ای طراحی و اجرا کنیم. نکته مهم بعدی برگزاری دوره دوم جشنواره منطقه‌ای بود که با استقبال خوب استان ها همراه شد.»
مدیرکل هنرهای نمایشی ادامه داد: «شاهد دستاوردهای بسیار مناسبی در جشنواره منطقه‌ای بودیم؛ بنابراین امیدوارم باز هم جشنواره منطقه‌ای تداوم یابد و با سیاست عدالت‌محوری که دولت سیزدهم در دستور کار خود دارد، این امر تداوم یابد و هنرمندان بتوانند در عرصه فرهنگی و هنری بهره‌مند شوند.»
او تاکید کرد: «تئاتر مختص به تهران نیست بلکه به تمام کشور و شهرها و شهرستان‌ها و حتی روستاها اختصاص دارد. برخی روستاها تئاتر دارند و ما دنبال تقویت آن هستیم. کار دیگری که صورت گرفت و بنا بود سال گذشته انجام دهیم، شناسایی جوانان بااستعدادی است که بتوانیم برای شان دوره آموزشی تعریف کنیم، آن ها را پرورش دهیم، استعدادیابی کنیم و برای این استعدادها برنامه‌ریزی کنیم.»
نظری ادامه داد: «در حوزه نمایشنامه‌نویسی، کارگروهی تشکیل دادیم و با تمام استان‌های کشور نامه‌نگاری کردیم. این کارگروه ها در حال شناسایی افرادی هستند که استعداد نوشتن دارند. بر این اساس، کارگاه‌ها شکل می‌گیرد و امیدوار هستیم سیستم آموزشی استاد-شاگردی باز به وجود بیاید و ما آن فرد را به قدری دنبال کنیم تا به یک پختگی برسد و ما شاهد نمایش‌های بومی محلی برای تولید باشیم. این رویکرد مبتنی بر پرورش هدفمند است؛ به این دلیل که ما رویدادهای مختلفی پیش‌رو داریم که گاهی آثار با آن موضوع رویداد هیچ سنخیتی نداشت. با وجود آنکه ما داستان‌ها، قصه‌ها، حکایت‌ها و قالب‌هایی داریم که بارِ نمایشی و دراماتیک دارد. این امر سبب شد ما مجموعه ای از کارگاه‌ها را راه‌اندازی کنیم. کارگاه دوره اول که آزمایشی بود، با حضور پیشکسوتان بود. در دوره تابستان تمام این عزیزان را به شهرستان‌ها اعزام کردیم و کلاس‌ها و کارگاه‌های شان برگزار شد.»
شبکه‌سازی برای ورود استعدادها
مدیرکل هنرهای نمایشی همچنین گفت: «از درون این کارگاه‌ها برخی استعدادها شناسایی شدند که دوره جدید به آن ها اختصاص دارد. یعنی پله به پله موقعیت‌های آزمایشی ایجاد می‌کنیم تا بتوانیم خروجی مناسبی داشته باشیم تا بگوییم مثلاً در سیستان و بلوچستان 15 نویسنده حرفه‌ای داریم. در حوزه بازیگری همین کار را انجام می‌دهیم. در حال شبکه‌سازی هستیم تا غیر از حوزه صحنه، به سریال‌ها و آثار سینمایی ورود کنند. گفت‌وگوهایی را با سیمافیلم و سازمان سینمایی انجام دادیم تا بتوانیم استعدادهای درخشان در حوزه بازی و بازیگری در استان و شهرستان را شناسایی کنیم، دوره آموزشی برای شان برگزار کنیم و بعد به مراکزی که تولید دارند، معرفی کنیم.»
او درباره تئاتر فجر امسال توضیح داد: «امسال در جشنواره فجر یک کار انسان‌دوستانه‌ای انجام دادیم که تصور نمی‌کنم در این چهل سال اخیر چنین اقدامی شده باشد. به جرئت می‌گویم هیچ دولتی مثل این دولت به اقشار مهجور و عزیز، خلاق و روشندلی که به عنوان توان خواه جسمی شناخته می‌شوند، بها نداد. امسال این بخش را در جشنواره طراحی کردیم. گروه‌های متعددی را در شکل‌های مختلفی که مشکلات جسمی داشتند، تقسیم‌بندی کردیم و در این مورد اداره کل بهزیستی تهران و سازمان بهزیستی کشور کل کشور را درگیر کردیم. کارهای خیلی خوبی در جشنواره حاضر شدند و اختتامیه‌ای که روز نهم جشنواره برگزار کردیم، یکی از تاریخی‌ترین و ماندگارترین برنامه‌ها شد.»
نظری افزود: «اساساً نمایش‌های خیلی خوبی، هم در صحنه و هم در خیابان حاضر بودند که در آن شرایط سخت و بارانی در میان سرمای هوا با استقبال خوبی مواجه شدند. به تعبیری، آن هنرمندی که معلولیت جسمی داشت، احیا و زنده شد. کشور باید در تمام بخش‌ها این کار را انجام دهد و من فکر می‌کنم هنرمندان هنرهای نمایشی جهت خدمت به این عزیزان پیشقدم بودند. حق‌شان بیش از این هاست. این عزیزان آدم‌های مؤثر و خلاقی‌اند که ما باید از وجودشان به عنوان یک شهروند فعالِ خلاق بهره‌مند شویم. استقبال و بازخورد هنرمندان در حوزه کارهای شهرستانی و استانی هم خیلی زیاد بود. مثلاً در اردبیل 30 گروه نمایش شرکت کرد. تمام سالن‌ها پُر بود؛ یعنی جشنواره استانی تحولی ایجاد کرد.»
مدیرکل هنرهای نمایشی ادامه داد: «اساساً آن نشاط اجتماعی با حضور نمایش‌های خیابانی، حضور مردم و حضور هنرمندان توانست تحولاتی را ایجاد کند و جمعیتش کمتر از فجر نبود. مردم واقعاً پشت درها می‌ماندند و برخی از سئانس‌ها را نمی‌توانسنتد حضور داشته باشند. گروه‌ها هم بسیار درجه یک بودند. درست است که بحث امید و نشاط و همدلی شعار اصلی ما در این دوره از جشنواره بود، اما از نگاه ما، فرم و محتوای اثر هم برای مان مهم بود تا کار را با کیفیت ارائه دهیم. نکته مهم‌تر درباره تازه‌های اجرا بود. ما سال آینده گروه‌های نمایشی باید طراحی کنیم برای اینکه بتوانند در طول سال و در شهر تهران اجرا بروند. گروه های خیلی خوبی را با مضامین دینی، اخلاقی و اجتماعی و حتی دفاع مقدس شناسایی کردیم.»
نظری با اشاره به اینکه بسیار خوشحالم هنرمندان کشورم مثل تمام هنرمندان جهان نسبت به عمل ظالمانه صهیونیست‌ها واکنش‌های خوبی نشان دادند، افزود: «دو بخش دیگری که برای ما خیلی اهمیت داشت و خوشحالم هنرمندان کشورم مثل تمام هنرمندان جهان نسبت به عمل ظالمانه صهیونیست‌ها واکنش‌های خوبی نشان دادند بخش های غزه و هویت ملی بودند. امسال ما 11 اثر درباره غزه داشتیم و در اختتامیه برای این بخش، جایزه ویژه گذاشتیم. بخش دیگر هویت ملی است. ما در طول این سال‌ها شخصیت‌های ماندگار زیادی داریم؛ مثلاً شهید طهرانی مقدم قهرمان ملی ماست. اگر اکنون امنیت و قدرت داریم، یک بخش آن مرتبط با نخبگانی‌اند که برای این مملکت وقت و عمرشان را گذاشتند. یا شهید سلیمانی جانانه از وطنش و کشورهای مسلمان دفاع کرد. هنرمندان تئاتر داستان‌های بسیار زیبایی را از قهرمانان ملی ساختند. مثلاً ثقة الإسلام تبریزی از جمله شخصیت هایی بود که کاری برای ایشان ساخته شد.»
او در پایان با بیان اینکه ما برای اولین بار تئاتر تلویزیونی را به جشنواره تئاتر فجر آوردیم، تأکید کرد: «با همت معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، بخش دانشگاهی را هم به برنماه های جشنواره چهل و دوم اضافه کردیم. این بخش، بخش خلاق و پویایی بود. هرچند مشکلاتی را به دلیل روحیه مطالبه‌گری دانشجویان داشتیم، اما این خودش نشاط دیگری به جشنواره ما داده بود. میهمان اهل صربستان ما که جزو داوران جشنواره هم بود، با چه ادبیات و واژه‌های زیبایی از این روحیه جوانی بچه‌هایی که نمایش اجرا کردند، تعریف کرد. می‌گفت چقدر جوانان ایرانی سرزنده و خلاق هستند. در هیچ کجای دنیا این جوانان را پیدا نمی‌کنید. بی‌خود نیست که خیلی از کشورها به دنبال جذب جوانان ما هستند. باید قدر این جوانان را بدانیم و برای شان برنامه‌ریزی کنیم و امیدوارم وزارت علوم سال آینده جشنواره‌ای اختصاصی برای جشنواره دانشجویی طراحی کند. ما برای اولین بار تئاتر تلویزیونی را به جشنواره تئاتر فجر آوردیم؛ این امر به رسانه ملی کمک و این سازمان را تشویق می‌کند کنار ژانرهای دیگر، به تئاتر هم توجه کافی داشته باشد. در دولت سیزدهم عزیزانی که مسئولیت پذیرفتند، به اهمیت تئاتر واقف بودند و مرکز سیمرغ را راه‌اندازی کردند که به تولید تله تئاتر می‌پردازد. امیداورم سال آینده اتفاقات خوبی برای تئاتر کشور بیفتد.»
